Nauka i biznes na Pomorzu Zachodnim – morze możliwości

Współpraca między naukowcami a biznesmenami stanowi klucz do kreacji innowacji - spotkanie tych dwóch światów przynosi efekty nie tylko na płaszczyźnie produktowej czy procesowej, lecz również w obszarach marketingu oraz zarządzania. Kooperacja uczelni z przedsiębiorstwami wnosi istotny wkład w rozwój innowacyjności i wzmacnia konkurencyjność naszej gospodarki. Jak więc Pomorze Zachodnie dąży do spełnienia tych ambicji?

Nad relacjami trzeba pracować – budowanie współpracy

Globalizacja przynosi nie tylko korzyści w zakresie wymiany handlowej, ale również stanowi kluczowy element w kształtowaniu międzynarodowej współpracy naukowej. Uczelnie na Pomorzu Zachodnim zdają sobie sprawę, że budowanie trwałych relacji na arenie międzynarodowej jest niezbędne, by pozostać na czele innowacji i badań. Wprowadzenie programów wymiany dla studentów oraz współpraca z zagranicznymi ośrodkami badawczymi pozwala na wymianę wiedzy i doświadczeń oraz stwarza nowe możliwości i perspektywy.

Uczelnie Pomorza Zachodniego stały się kluczowymi aktorami ekosystemu innowacyjności, które kształcą przyszłych liderów, a także przyczyniają się do tworzenia gospodarki opartej na wiedzy i nowoczesnych technologiach. W takim środowisku studenci są przygotowywani do zawodów przyszłości, które będą miały fundamentalne znaczenie dla rozwoju zarówno regionu, jak i całego kraju.

Rozwinięcie współpracy pomiędzy środowiskiem akademickim a sektorem biznesowym w Polsce nabiera rozmachu, który potwierdzają dane statystyczne odnoszące się do zasobów ludzkich dla nauki i techniki. W ciągu dwunastu lat, od 2008 do 2020 roku, liczba osób angażujących się w dziedzinę nauki i techniki wzrosła o ponad 1,3 mln, osiągając w sumie 5,2 mln. Co ciekawe, wielkość personelu B+R w tym czasie wzrosła o ponad 100%, przekraczając liczbę 125 tysięcy osób. Wyraźna zmiana struktury zatrudnienia badaczy, ze spadkiem liczby zatrudnionych w szkolnictwie wyższym, sugeruje pewne przesunięcie ku modelowi znanemu z krajów o mocno rozwiniętym sektorze przemysłowym, gdzie dominuje zatrudnienie badaczy w przedsiębiorstwach. Daje to Polsce okazję do nawiązania silniejszej współpracy pomiędzy uczelniami a biznesem, podobnie jak ma to miejsce w Niemczech czy Skandynawii.

W ostatnich latach nasz kraj przeżył istotne zmiany w zakresie inwestycji w działalność badawczo-rozwojową. Dawniej Polska była jednym z krajów UE z najniższymi nakładami na B+R w relacji do PKB, jednak odnotowała znaczący wzrost tych inwestycji w ciągu zaledwie kilkunastu lat. Wzrost ten jest najbardziej zauważalny w sektorze przedsiębiorstw. Nie bez znaczenia jest również fakt, że transfer wiedzy między środowiskiem akademickim a sektorem biznesowym zaczyna być uznawany za kluczowy czynnik konkurencyjności gospodarek narodowych. Chociaż Polska zanotowała pewien postęp w tym zakresie, jak pokazują dane z World Competitiveness Yearbook z 2021 roku, wciąż jest wiele do zrobienia. Uzyskany wynik: 47. miejsce wśród 63 badanych krajów wskazuje na potrzebę dalszych działań w celu poprawy konkurencyjności kraju w dziedzinie transferu wiedzy. Jak współpraca pomiędzy uczelniami a biznesem wygląda na Pomorzu Zachodnim? Jest sporo przykładów, które świadczą o tym, że ten region wyróżnia się w tej sferze.

Wspólne działanie przynosi efekty

Wśród innowacyjnych rozwiązań, które powstały na Pomorzu Zachodnim, warto opowiedzieć o wynikach prac dr hab. inż. Magdaleny Zdanowicz, prof. ZUT. W projekcie PolysFer zaprezentowała ona przełomową technologię produkcji materiału podobnego do folii. Technologia polega na połączeniu skrobi ze specjalnymi plastyfikatorami. W zależności od dodanych składników, uzyskane produkty mogą być wielofunkcyjne: począwszy od nawożenia roślin i wzbogacania gleby w składniki odżywcze, a skończywszy na zatrzymywaniu wody. Co więcej, są one całkowicie biodegradowalne w ciągu zaledwie 70 dni, rozpuszczają się w wodzie, są nietoksyczne i nie pozostawiają mikroplastiku. Niektóre z opracowanych materiałów mogą być nawet jadalne.

Za te przełomowe prace prof. Magdalena Zdanowicz została doceniona przez uznany magazyn biznesowy „Forbes", trafiając na listę Kobiet Roku 2020. Odzwierciedlenie zainteresowania jej wynikami badań można też znaleźć na prestiżowej światowej liście TOP 2% Scientists (czyli najczęściej cytowanych naukowców) za rok 2020, 2021 oraz 2022. Dlaczego ten wynalazek jest tak istotny w skali globalnej? Według raportu United Nations tworzywa sztuczne stanowią 85% odpadów morskich. Nawet w Rowie Mariańskim – najgłębszym miejscu oceanu – odnaleziono plastikową torbę na zakupy! Jeśli nie podejmie się pilnych działań, szacunkowa ilość 11 milionów ton plastiku rocznie trafiających obecnie do oceanu potroi się w ciągu najbliższych dwudziestu lat. W Bałtyku 70% procent zanieczyszczeń to właśnie plastik. Szacuje się, że w przyszłym roku, jeżeli nie zostaną wdrożone żadne działania, ta ilość zwiększy się o co najmniej 3%.

Kolejnym istotnym osiągnięciem jest wynalazek współautorski zespołu z Politechniki Morskiej w Szczecinie w składzie: prof. dr hab. inż. Leszek Chybowski i prof. dr hab. inż. Bolesław Kuźniewski. Zespół ten opracował nową konstrukcję łopatkowego silnika mechanicznego napędzanego energią fal morskich. Wynalazek stanowił komponent polskiego udziału w międzynarodowej sieci WECANet finansowanej w ramach Akcji COST CA 17105 w latach 2018-2023.

Rozwiązania takie pokazują, jak istotne jest połączenie nauki z praktyką oraz jak korzystne może być wdrożenie takich innowacji dla społeczeństwa i środowiska. Dlaczego? Przykładowo, z raportu zespołu profesora Kavadiki Veerabhadrappa z 2022 roku wynika, że globalna teoretyczna energia fal odpowiada 8 000 000 terawatogodzin (TWh) rocznie, co stanowi ponad 91 tysięcy razy więcej od całkowitej produkcji największej hydroelektrowni w tym samym czasie. Wytwarzanie tej energii przy użyciu paliw kopalnych wiązałoby się z emisją ok. 6741,6 miliardów ton CO2. Jak widać — innowacje z Pomorza Zachodniego ukierunkowane są na rozwój rozwiązań proekologicznych. Profesor Chybowski wskazuje jednak, że niezbędne jest prowadzenie dalszych badań rozwijających przetworniki energii fal morskich, by podwyższać ich niezawodność oraz sprawność energetyczną, która wciąż w przypadku większości znanych rozwiązań technicznych utrzymuje się na poziomie ok. 20%.

W kontekście innowacji warto również wspomnieć metodę opracowaną przez badaczy pod nadzorem dr. hab. inż. Czesława Suchockiego z Politechniki Koszalińskiej. Metoda ta polega na wykorzystaniu informacji radiometrycznej chmury punktów z pomiaru łopat turbin wiatrowych w ocenie ich stanu technicznego. Zastosowanie danych z różnych sensorów pomiarowych, w tym fotogrametrycznych z bezzałogowego statku powietrznego, umożliwia unikatową i wiarygodną ocenę stanu technicznego obiektów budowlanych, szczególnie turbin morskich farm wiatrowych. W obliczu dynamicznego rozwoju energetyki wiatrowej, zwłaszcza w obszarach nasyconych wiatrami, takie badania stają się nie tylko atrakcyjne medialnie, ale przede wszystkim kluczowe dla bezpieczeństwa i efektywności inwestycji takich gigantów jak Vestas z Danii.

Również prace dr inż. Agnieszki Wanag z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie zasługują na uwagę. Dzięki grantowi w ramach konkursu SONATA 18 Narodowego Centrum Nauki skupia się ona na opracowaniu technologii oczyszczania wody ze szkodliwych dla zdrowia estrogenów. Estrogeny w nadmiarze są związkami, które zaburzają gospodarkę hormonalną i stanowią duże zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt. Prace te mają ogromne znaczenie nie tylko dla zdrowia publicznego, ale także dla ochrony środowiska. Naukowcy, tacy jak dr Wanag, dzięki innowacyjnym podejściom, przyczyniają się do poprawy jakości życia i dbałości o naszą planetę.

Przyszłość jest teraz

Lokalne władze, środowisko akademickie oraz sektor biznesowy mają wspólną wizję – przekształcić region w ośrodek światowej klasy dla badań, rozwoju i innowacji. To dążenie do doskonałości, wsparte silnymi fundamentami współpracy i inwestycji, z pewnością zaowocuje w bliskiej przyszłości.

W szeroko rozumianym rozwoju innowacyjności na Pomorzu Zachodnim bardzo duży udział mają także władze samorządowe. Współpraca środowiska biznesowego i szkół wyższych daje efekt synergii. Nasze uczelnie oferują unikalną infrastrukturę naukowo-badawczą oraz kierunki studiów odpowiadające na ciągle zmieniające się wyzwania. Biznes pozbawiony naukowej myśli będzie zdany na przestarzałe rozwiązania, które tracą na znaczeniu. Nauka pozbawiona kontaktów z biznesem nie będzie mogła szybko i skutecznie wdrażać w życie swoich rozwiązań. „Wspólnie możemy przyczynić się do jeszcze większego rozkwitu naszego regionu” – mówi Olgierd Geblewicz, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego.

Podsumowanie

Pomorze Zachodnie aktywnie dąży do spełnienia swoich ambicji w zakresie innowacyjności i współpracy między nauką a biznesem. Region ten rozwija się jako ważny ośrodek akademicki, w którym uczelnie stanowią bogate źródło innowacyjnych rozwiązań i nowatorskich koncepcji. Kluczową rolę w tym procesie odgrywają centra transferu technologii, które działają przy tutejszych szkołach wyższych. To właśnie tam dochodzi do synergii między światem naukowców a przedsiębiorców i budowy solidnych podstaw dla nowoczesnej, konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy i innowacji. Współdziałanie uczelni i sektora biznesowego w tym regionie stanowi fundament dla przyszłego rozwoju opartego na wiedzy i nowoczesności. Więcej informacji na stronie https://zachodniopomorskieinnowacje.wzp.pl/.